Loftslagsvá

Loftslagsvá er ein af þeim stærstu ógnum sem mannkynið hefur nokkru sinni staðið frammi fyrir. Líf og farsæld okkar allra, sem og komandi kynslóða veltur á því hversu snarlega við bregðumst við þessari ógn. Sporna þarf við henni með róttækum, hröðum og afdráttarlausum aðgerðum.

Ung vinstri græn vilja að:

Ísland standi við sínar skuldbindingar í loftslagsmálum og gangi enn lengra með sjálfstæðum, framsæknum markmiðum studdum með aðgerðum og fjármagni.
Lögfesta ætti sjálfstætt markmið Íslands, til viðbótar við samstarf ESB, um að draga úr heildarlosun gróðurhúsalofttegunda um 60% fyrir 2030 m.v. 2005, stóriðja og landnotkun meðtalin, óháð viðmiðunarárum.
- Undirmarkmið um 70% samdrátt í losun á beinni ábyrgð stjórnvalda (ESR)
- Undirmarkmið um 60% samdrátt í losun í viðskiptakerfi ESB (ETS)
- Undirmarkmið um 50% samdrátt í losun vegna landnotkunar (LULUCF)
Lögfest markmið um kolefnishlutleysi 2040 verði gert upp sem raunverulegt, eðlisfræðilegt kolefnishlutleysi þar sem talin er með losun vegna landnotkunar óháð viðmiðunarárum.
Koma í veg fyrir útvistun losunar með því að mæla neysludrifið kolefnisspor Íslands og setja það markmið að draga úr því um 60% fyrir 2030 og ná kolefnishlutleysi 2040.
Krefja framleiðendur, innlenda sem erlenda, um birtingu kolefnisspors á öllum vörum, allt frá matvælum til sements.
Eftir árið 2030 verði innflutningur jarðefnaeldsneytis takmarkaður við kvóta sem samsvarar innflutningi ársins 2030 og sá kvóti lækkaður um 10% á ári. Útbúa þarf kvótakerfi eins og hefur verið gert fyrir aðrar takmarkaðar auðlindir.
Setja markmið um endurheimt 40% framræstra votlenda 2030 og 80% árið 2040.
Reikna út hversu stór hluti vergrar landsframleiðslu fer í loftslagstengdar fjárfestingar og aðgerðir, bæði á vegum ríkis og fyrirtækja. Stefna ætti að 1% frá ríki og að hlutdeild fyrirtækja verði að lágmarki sú sama, samanlagt 2%.
Útbúa viðbragðsáætlun vegna loftslagsváar sem skilgreinir hættustigin þrjú, óvissustig, hættustig og neyðarstig, og í hverju þau felast. Neyðarstigi vegna loftslagsváar sé lýst yfir þegar það á við.
Flýta markmiði Orkustefnu um jarðefnaeldsneytislaust Ísland til 2040, lögfesta það markmið og leggja fram skýra aðgerðaáætlun.
Kolefnisgjald verði lagt á allar tegundir gróðurhúsalofttegunda, í öllum geirum.
Árleg 20-30% hækkun kolefnisgjalds á jarðefnaeldsneyti sem miðar að algjörri útfösun jarðefnaeldsneytis úr íslensku samfélagi árið 2040. Gjaldið verði notað í aðgerðir gegn loftslagsvá og til að tryggja réttlát umskipti á sama tíma.
Réttlát umskipti verði tryggð, að aðgerðir taki tillit til allra hópa samfélagsins og bitni ekki á efnaminna fólki. Einnig þurfa aðgerðir að vera réttlátar þvert yfir landið
Meta loftslagsáhrif allra lagafrumvarpa þannig loftslagsmál verði rauður þráður í allri stefnumótun stjórnvalda og ekki sér aðskildur málaflokkur.
Lögfesta stefnu Vinstri grænna um bann við allri olíuleit í íslenskri lögsögu og olíuvinnslu á Íslandi.
Banni við nýskráningu bensín- og dísilfólksbíla flýtt til 2023.
Bann við nýskráningu vinnuvéla, tækja, hópferðabíla, flutningabíla og skipa sem ganga fyrir jarðefnaeldsneyti 2025.
Jarðefnaeldsneytislausar opinberar framkvæmdir frá 2023 og einkaframkvæmdir frá 2025.
Raf- eða vetnisvæðing innanlandsflugs og flugs til næstu landa fyrir 2040.
Leggja ætti ríka áherslu á að styrkja umhverfisvænar samgöngulausnir með uppbyggingu almenningssamgangna og hjólreiðastíga og forgangsraða þeim í fjármögnun samgönguinnviða. Á höfuðborgarsvæðinu ætti að forgangsraða vistvænum samgöngum fram yfir einkabílinn eins og frekast er unnt. Bæta þarf almenningssamgöngur í öllum landshlutum og á milli landshluta.
Þrengja ætti að einkabílnum í stærri þéttbýlum þannig hann sé verri kostur en vistvænar samgöngur. Þetta mætti t.d. gera með því að þrengja götur og setja hjólastíga meðfram, setja hámarksfjölda bílastæða á hvern hektara, veita gangandi og hjólandi ávallt forgang á umferðarljósum, lækka hámarkshraða eða auka gjaldskyldu bílastæða.
Umskipti í matvælaframleiðslu og styrkjakerfi í landbúnaði til að styrkja loftslagsvænni matvælaframleiðslu og draga úr matarsóun.
Lækka virðisaukaskatt á loftslagsvæn matvæli og draga úr styrkjum til matvælaframleiðslu með hátt kolefnisspor.
Draga þarf úr neyslu dýraafurða og stöðva innflutning óþarfa matvæla.
Auka verulega stuðning við nýsköpun í tæknilausnum kolefnisföngunar og bindingar með áherslu á útfærslu tækninnar í iðnaði.
Auka verulega stuðning við nýsköpun í orkuskiptatækni á skipum og í flugi.
Veita þarf ívilnanir og byggja upp innviði til orkuskipta í flutningum á sjó og landi, í byggingariðnaði, landbúnaði og sjávarútvegi.
Skýrar lögfestar skyldur á lífeyrissjóði og banka um loftslagsvænar fjárfestingar frá 2022.
Aðgreining Loftslagsráðs í samræmi við tvíþættan tilgang þess, að veita stjórnvöldum aðhald og draga hagsmunaaðila að borðinu. Loftslagsráð vísindamanna fái það hlutverk að meta hvert sé sanngjörn hlutdeild Íslendinga af samdrætti í losun á heimsvísu, að magngreina aðgerðaáætlun stjórnvalda og meta hvort hún sé nægilega metnaðarfull. Stjórnvöldum bæri skylda til að uppfæra markmið og aðgerðaáætlun stjórnvalda í samræmi við þau tilmæli. Loftslagsráð hagsmunaaðila myndi áfram starfa til að skapa sem mesta sátt um aðgerðir í samfélaginu.
Aðlögun að loftslagsbreytingum fái meira vægi og Hvítbók um aðlögun að loftslagsbreytingum verði fylgt eftir með fjármagnaðri aðgerðaráætlun.
Loftslagsvá veldur nú þegar hamförum víða um heim og mikilvægt er að Ísland sé reiðubúið að auka móttöku fólks á flótta vegna loftslagsbreytinga.
Þrefalda stuðning við þróunarlönd bæði í mótvægisaðgerðum gegn og aðlögun að loftslagsvá. Einnig miðla þekkingu sem Ísland hefur í þessum efnum.
Vinna með öðrum þjóðum að kolefnishlutleysi, bæði á alþjóðavettvangi, í Evrópu og hjá Norðurlöndunum.
Stefna, markmið og aðgerðir gegn loftslagsvá byggi á þekkingu og rannsóknum vísindamanna og uppfærðar reglulega eftir því sem loftslagsvísindunum vindur fram.
Hlusta þarf á ákall ungs fólks og loftslagsverkfallanna um að leggja mun meira fjármagn í aðgerðir gegn loftslagsvánni og forða þannig komandi kynslóðum frá mun meiri kostnaði.